De ASD is gevraagd advies te geven over de beleidsregels schuldhulpverlening en het Beleidskader 2024-2028.
Inleiding
De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening verplicht gemeenten om een plan op te stellen voor integrale schuldhulpverlening aan hun inwoners. De gemeenteraad van Oss heeft het Beleidskader voor de aanpak van geldzorgen voor 2024-2028 vastgesteld. Door veranderde omstandigheden en nieuwe inzichten zijn de Beleidsregels schuldhulpverlening Oss opnieuw vastgesteld. In een vergadering van WIAS op 29 april 2024 zijn de oude en nieuwe beleidsregels besproken.
Situatieschets algemeen
Veel inwoners met schulden zijn moeilijk te bereiken vanwege onbekendheid met voorzieningen, wantrouwen in de overheid, en schaamte. In Oss hebben 2830 huishoudens een betaalachterstand van minstens drie maanden bij drie schuldeisers, en 33% van de huishoudens loopt een hoog risico op schulden. In 2023 zaten 629 inwoners in een traject voorafgaande aan de schuldregeling, 450 stroomden in schuldhulpregelingen in en 98 werden begeleid via BB-Oss. De gemeente streeft ernaar dit aantal te vergroten en benadert inwoners met geldzorgen nu vanuit een positieve benadering.
Beleidsregels Schuldhulpverlening Oss 2024
In het kort zijn dit de belangrijkste punten in ons advies. In deze bijlage tref je het gehele advies aan.
Aanvraagprocedure (artikel 3)
Inwoners moeten zich bij de gemeente melden voor ondersteuning bij financiële problemen, wat een grote drempel vormt. Vroegsignalering is belangrijk; in 2023 ontving de gemeente 3446 signalen, leidend tot 115 huisbezoeken en 260 telefonische afspraken, waarbij 44 inwoners direct schuldhulpverlening instroomden. De effectiviteit moet verbeterd worden door intensivering van de vroegsignalering en gebruik van ervaringsdeskundigen bij huisbezoeken.
Aanbod schuldhulpverlening (artikel 4)
Bij het analyseren van schulden moeten ook informele schulden bij familie en vrienden worden meegenomen, omdat deze vaak een grote invloed hebben op de financiële situatie van de schuldenaar.
Medewerkingsplicht (artikel 5)
Het onderscheid tussen de inlichtingenplicht en medewerkingsplicht moet duidelijker worden aangegeven in de beleidsregels, zodat sancties bij overtreding hiervan duidelijk gescheiden kunnen worden.
Weigering en beëindiging schuldhulpverlening (artikel 6)
De sancties bij overtreding van de medewerkingsplicht moeten niet te streng worden toegepast. Sommige gronden voor beëindiging van de schuldhulpverlening zijn dubbelop en kunnen samengevoegd worden. Het herhaald niet-voldoen aan verplichtingen valt al onder de medewerkingsverplichting.
Nazorg (artikel 9)
Nazorg is essentieel om terugval te voorkomen. Een nazorgperiode van 18 maanden wordt aanbevolen, met ondersteuning door ervaringsdeskundigen of externe organisaties zoals Schuldhulpmaatje.
Slot
Er is veel onbekendheid onder inwoners over de beschikbare regelingen. Initiatieven zoals spreekuren in wijkcentra zijn waardevol, maar de gemeente moet de beleidsregels breder onder de aandacht brengen via laagdrempelige bijeenkomsten. De nieuwe beleidsregels bieden meer maatwerk in hulpmiddelen om inwoners met (dreigende) schulden te begeleiden. De adviezen beogen dat meer inwoners profiteren van de schuldhulpverlening.
